کوچ فصلی اورامان نشینان؛ آغاز جشن تابستان
تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۵۶۲۱۰
ایسنا/کردستان جشن تیر مصادف با جشن کوچ فصلی اورامان نشینان یا «هاوینه هوارهای اورامان» جشن آب و ستایش خداوندِ خالق مهربانیست.
هر ملت و سرزمینی با به جا آوردن آیین مراسمات، جشن ها و پایکوبی های سالانه و گسترش فرهنگ بومی خود وامدار قدمت و اصالت می شود.
اورامانِ کردستان به دلیل دوری از دریا و منابع دریایی و وجود کوه های سربه فلک کشیده و صعب العبور بودن منطقه، جزو استراتژی ترین مناطق در ایران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کاک حسن سجادی، محقق در امور اورامان شناسی و مناسبت های مرسوم در ایران باستان در مورد جشن تیر و اولین روز تابستان در اورامان می گوید: بنا به روایتی تیرگان روزی است که کیخسرو پادشاه ایران بعد از شستشوی خود در آب چشمه به یکباره ناپدید می‌شود، که این امر سبب پیدایش“جشن آب” که به آن “جشن آبریزگان“، “آبریزان“، “نوروز طبری“، “جشن سرشوی“، “آفریجکان” یا “عیدالاغتسال” نیز گفته می‌شود که در باور و فرهنگ مردم نقش بسته است، جشنی که اوایل تابستان هر سال برگزار می‌شود.
در ایران باستان به مناسبت‌های مختلفی جشن برپا می‌شد و چون ایران از نظر آب و هوای کشوری تقریبا گرم و خشک است برای شروع تابستان جشن آب برگزار می‌شود، که در اورامانات به دلیل نبود چشمه های آب و به حرمت برفگیر بودن منطقه در فصل سرما و زمستان نقاط برفگیر و غار مانند را برای ایجاد یخچال های طبیعی در نظر می گیرند. با آغاز بهار دهانه غارها و یخچال های انباشته از برف را مسدود می کنند و در اوایل تابستان و جشن آغاز هوار نشینی، برای آب آشامیدن و به صورت جیره بندی از برف ها استفاده می کنند، به این برف ذخیره شده «گَم» می گویند.
وی می گوید: در ایران کهن با استفاده از سازه‌های خورشیدی که شامل چهارطاقی بوده است، می‌توانستند شروع تابستان را تعیین کنند. حرکت و زاویه خورشید در میان ستون‌های این سازه در اصل نشان‌دهنده شروع فصلی جدید از چهار دوره یک سال، یعنی یک فصل بود.
این محقق با اشاره به سند و منابع در دسترس می گوید: در تقویم گاهنبار که یکی از قدیمی‌ترین تقویم‌های ایرانی است، سال به چهار فصل و چهار میان فصل تقسیم می‌شود، شروع تابستان مصادف با شروع سال نو بوده و به همین دلیل نیز جشن روز اول تابستان در اصل همان جشن سال نو بوده است.با توجه به اینکه در ابتدای تابستان خورشید در بالاترین نقطه در شمال شرقی طلوع کرده و در بالاترین نقطه در شمال غربی غروب می‌کند و در نتیجه طولانی‌ترین روز سال و کوتاه‌ترین شب سال به وجود می‌آید.
او ادامه می دهد: مردان و زنان تلاشگر و با تجربه هورامان، نه از روی تقویم و ماه، بلکه از روی جو مساعد آب و هوای منطقه و موقعیت خانوادگی خود، زمان جشن را تعین می کنند، که در این میان مادر بزرگ و پدر بزرگ ها نقش بسزایی دارند و تجربه های زیسته خود در اختیار جوانان قرار می دهند.
کوچ دسته جمعی در اورامان، رفتن به سوی خودکفایی و آغاز فصلی نو از دفتر زندگی هوار نشینی است در این فصل از زندگی، مردان دلیرانه به قلب طبیعت رسوخ می کنند و روزی پاییز و زمستان دام های خود را جمع می کنند و زنان از شیر دام ها، کره، کشک، ترخینه، سیراج، روغن محلی و خشک کردن انواع گیاهان دارویی می شوند.
از هاوینه هوارهای اورامان می توان «شیره دره، کوسالان، عودالان و هانه سرد را در روستای گردشگری بلبر، کوسالان در روستای سلین و قوره خان، کراویه دول در روستای نوین و هوار گولی در روستای کلجی و هوار درویان را که هواری مشترک برای همه هوار نشینان اورامان است، نام برد. هوار درویان مکان اصلی و دیرینه هوارنشینان اورامان است، در این کوچ سالانه هر خانواده منزلگاه ویژه خود را دارد که حتی اگر خانواده ای به هر دلیلی در آن سال کوچ نکند بدون اجازه مالک، کسی اجازه استفاده از منزلگاه را ندارد. در چنین روزی دختران جوان هوار در لباس های رنگی کُردی خود، مشک به دست در صفی موزون رو به یخچال های طبیعی برای آوردن برف و آغاز جشن تیر یا هاوینه هوار اورامان شرکت کنند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری اورامانات استانی اجتماعی استانی شهرستانها استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی منطقه مازندران نماز جمعه استانی اجتماعی استانی شهرستانها استانی اقتصادی استانی سیاسی جشن آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۵۶۲۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهرک نشینان شمال فلسطین اشغالی تهدید به شورش کردند
در پی حملات حزب الله علیه شمال فلسطین اشغالی شهردار کریات شمونه که امروز در معرض موشک‌های مستقیم مقاومت قرار گرفته رهبران رژیم اسرائیل را تهدید به شورش بزرگ کرد. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه عبری خبرگزاری تسنیم، روزنامه هاآرتص در گزارشی در این رابطه اعلام کرد، بعد از شلیک ده‌ها فروند موشک از خاک لبنان به سوی الجلیل و سقوط بسیاری از آنها بر روی ساختمان‌ها و خودروهای موجود در کریات شمونه، شماری از شهرک نشینان زخمی شدند.
به نوشته این رسانه عبری زبان، حمله موشکی جدید منجر به آسیب رسیدن به زیر ساخت‌های موجود در این شهرک و قطع کامل برق آن شد.
شاهدان به هاآرتص خبر دادند که دست کم 40 فروند موشک به سوی این شهرک شلیک شده است، این در حالی است که ارتش اسرائیل در بیانیه خود ادعای رهگیری برخی از آنها را کرده است.
حزب الله مسئولیت حمله موشکی به «کریات شمونه» را به عهده گرفتدر همین رابطه افیخای اشترن شهردار کریات شمونه به رسانه‌ها گفت: آنهایی که تصور می‌کنند ساکنان کریات شمونه هتل‌های محل اقامت خود را ترک کرده و (زیر این آتش) به شهرک باز خواهند گشت، سخت در اشتباه هستند، اگر تصمیم جدی در رابطه با سرنوشت و آینده ما گرفته نشود، اعتراضات و درگیری‌‌هایی که در تقاطع کاپالان تل‌آویو شاهد آن هستیم، در مقابل اعتراضاتی ما برای آن برنامه ریزی کرده‌ایم، از این پس یک بازیچه بچگانه خواهد بود.
گابی نعمان رئیس شورای شهرک شالومی هم گفت: آنانی که تصور می‌کنند می‌توان حزب الله را از طریق توافق متوقف کرد فریب خورده و در اشتباه هستند، ارتش باید کاری برای ما انجام دهد.
تخلیه شمال فلسطین اشغالی از بیم واکنش حزب‌اللهسیستم مکان یابی در فلسطین اشغالی دچار اختلال شدانتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت